A raíz hidronímica *TA que une Verín con Londres

Na ponte romana que cruza o río Támega en Chaves (Portugal) existe unha columna conmemorativa que contén unha relación de dez pobos indíxenas da antiga Gallaeciae. O monumento, que é coñecido como o Padrão dos Povos, é unha ofrenda que estas tribos galaicas fan a dous emperadores romanos, Tito e Vespasiano, e nel figura o nome dun pobo cuxa existencia quedou fixada para a posteridade tamén en dúas freguesías de Verín, Tamagos e Tamaguelos.

Os Tamaganos (TAMAGANOS no Padrão dos Povos), foron unha tribo da antiga Gallaecia descoñecida para os grandes xeógrafos: nin Estrabón nin Plinio o Vello a citan nos seus tratados. Porén, hoxe sabemos localizala na actual comarca de Verín, no val do río Támega preto da fronteira con Portugal, grazas aos nomes das aldeas e parroquias chamadas Tamagos e Tamaguelos.

Tamagos remóntanos a un étimo TAMACANOS, cuxo significado sería semellante a  “habitantes da ribeira do Támega’, o río que rega estas terras. Con acentuación esdrúxula e con evolución *TAMACANOS > Tamagãos > Tamagõos > Tamagos, está formado co sufixo creador de xentilicios -ANUS. Para Abelardo Moralejo a base ten que ser *TAMICA ou mellor *TAMACA/TAMAGA. Segundo este investigador, o río Támega porta unha a raíz indoeuropea *TA-, *TAM- ‘fluír’ ou ‘esvarar’, un hidrónimo moi produtivo no só na nosa terra, onde nos deixou os nomes de Tambre, Tamuxe, Tameiga, senón que está presente en toda Europa: o seu descendente máis icónico foi o río Támese.

Pola súa banda, Tamaguelos é unha formación posterior replicante de Tamagos, a partir do sufixo diminutivo arcaico -elo (lat. -ELLUM) e tería un significado semellante a ‘Tamaguiños’ ou ‘Tamagos Pequeno’; isto é, unha entidade de poboación que apareceu posteriormente a Tamagos e da que seguro dependía.