A vinculación do topónimo A Reza cos cursos fluviais

En varias publicacións desta sección temos advertido que as aparencias poden enganar e o topónimo que exploramos hoxe A Reza é un excelente exemplo diso pois nada ten que ver co verbo rezar.

Ademais dunha aldea da Arnoia, A Reza é tamén un núcleo de poboación da Cañiza e Láncara; tamén o podemos ver simplemente como Reza sen artigo na Peroxa e no concello de Ourense, onde figura no nome dunha parroquia e das aldeas Reza, A Estrada de Reza e Reza Vella. A pesar da súa semellanza co substantivo "rezo" e o verbo "rezar" en galego, ningunha das teorías sobre a orixe do topónimo A Reza suxire unha relación con estes termos. E non faltan hipóteses para explicar este curioso nome.

Joseph Piel foi o primeiro en estudar o topónimo a mediados do século XX. Segundo as atestacións medievais do nome que el documentou como Retia e Recia, Piel propón que Reza podería derivar dunha forma feminina RETIA, diverxente da voz latina RETE ‘rede’. Faría referencia xa que logo a unha "armazón de redes" situada nun río. Segundo esta interpretación, o topónimo estaría vinculado ás pesqueiras fluviais, un compoñente esencial da economía galega durante séculos, especialmente preto dos ríos.

Bascuas, en cambio, negou a proposta de Joseph Piel ao considerar que o lugar da Reza da Cañiza “está alejado de cualquier curso de agua que justifique”. Por tanto, consideraba obrigado “prescindir del posible origen romance” e relacionaba Reza con outros topónimos como Reción e Rezón / Razón, aos que consideraba hidrónimos prerromanos. Segundo el, proviría da raíz indoeuropea *ER- que significa "auga en movemento" ou "corrente".Agora ben, Bascuas parte dun erro: o lugar da Reza da Cañiza si está situado á beira dun río, o río Calvo, afluente do Deza. Por iso, cómpre non desbotarmos a proposta de Piel.

O estudoso Frutos Fernández tamén segue a hipótese de Piel na investigación toponímica feita no libro Os nomes do Ribeiro, onde sinala que a situación dalgunha destas aldeas chamadas Reza á beira dun río tan importante como o Miño fai improbable que o topónimo se refira directamente ao río en si. Daquela, suxire que Reza se refira a lugares situados xusto nas beiras dos ríos, o que conecta o topónimo coa súa localización xeográfica e corrobora a proposta de Piel.

A última proposta é a de Nicandro Ares, quen presentou a posibilidade de que a Reza de Láncara, lugar situado tamén á beira do río Sarria, proceda dunha antiga VILLA RECIA, a propiedade dun propietario medieval chamado Recius ou Rhaetius.

Xa que logo, aínda que o topónimo Reza poida ter varias interpretacións, xulgamos que a localización dos enclaves así denominados á beira dun curso fluvial é fundamental para comprendermos o seu significado, ben sexa como un hidrónimo ou ben en alusión ás actividades pesqueiras practicadas nos ríos galegos.