O Pindo: lugar abundante en pedras ou en piñeiros?

Alá por 1745, o Padre Sarmiento na súa viaxe por Galicia quedou tan abraiado ao chegar a Carnota e divisar o monte Pindo que comentou: “hace a la vista una figura más hermosa que la montaña de Monserrate”, en referencia ao mítico monte catalán. Tal foi a súa fascinación que quixo recoller no seu diario “as mil e unha cousas” que os habitantes da zona dicían sobre o macizo carnotán, desde lendas sobre as propiedades das súas plantas a curacións da infertilidade. Todo isto acabará por influír na proposta etimolóxica que Sarmiento aventura sobre o topónimo: “le conviene admirablemente el nombre de Monte Pindo; y creo que será antiguo, y que se le habrá puesto a imitación del Pindo de la Grecia”.

Certo é que a cordilleira grega e o monte galego teñen semellanza fonética actual, mais as propostas que hoxe existen sobre a súa orixe afástanse da versión ofrecida polo ilustrado beneditino.

A hipótese que goza de maior aceptación é de Isidoro Millán. Ao tratar o topónimo de Cospindo no artigo "Toponimia de Ponteceso y de su municipio", cuxa orixe atribúe a unha raíz CORISPINNETUM, relaciona o segundo dos elementos “con lo que yo presumo origen etimológico del orónimo Pindo < PINNETUM, el monte peñascoso o penedoso’”. Este *PINNETUM trataríase, segundo o autor, dun derivado PINNA, 'pena, rocha', a través dun sufixo abundancial -ETUM, presente en innúmeras solucións do galego común e da toponimia: rochedo, Carballedo, Figueiredo... Esta etimoloxía sería apoiada posteriormente por Cabeza Quiles para quen o significado do topónimo Pindo sería 'monte penedoso ou abundante en pedra'.

Porén, Martínez Lema, na súa tese sobre a Toponimia das comarcas de Bergantiños, Fisterra, Soneira e Xallas na documentación do tombo de Toxos Outos, discrepa desta orixe ao considerar excepcional a súa evolución fonética con “síncopa da vogal tónica -Ē- (*PĬNNĒTŬ > *Pinedo  > *Pin'do >  Pindo)”. Para o investigador, o topónimo O Pindo atoparía unha “unha  explicación  máis  razoábel nunha fase orixinaria *PĪNĪTŬ”,  isto é, un derivado do “fitónimo PĪNŬS (> med. pĩo) 'piñeiro'”.

Tanto Paulo Martínez Lema como Isidoro Millán discrepan pois da proposta do Padre Sarmiento; porén, sexa o lugar abundante en penedos ou en piñeiros non podemos discrepar do monxe beneditino respecto da fermosura deste olimpo celta.

 

Tamén che pode interesar...

Detrás de cada un dos máis de 40.000 topónimos que forman parte do noso Nomenclátor, existe unha motivación e unha razón de ser…

É ben difícil escoitar a palabra Camariñas sen deixarse levar e recitar os versos que compoñen unha das cantigas máis afamadas…